Contact, of toch niet?

De vraag kwam van een leidinggevende in een snelgroeiende IT-organisatie:“Kun jij iets doen met ons team? We werken keihard, maar ik merk dat we elkaar vaak nét mislopen.”

Een herkenbare vraag. Niet alleen in de IT, maar ook bij woningcorporaties, gemeenten of zorginstellingen. Overal waar de druk op prestaties hoog is, terwijl psychologische veiligheid en onderlinge verbinding niet vanzelfsprekend zijn.

Er wordt veel gesproken, gepland, geanalyseerd, maar echt contact blijft uit. En precies daar raakt secure base leiderschap aan de kern: hoe blijf je als leider niet alleen scherp, maar ook verbonden?

Communicatie is niet hetzelfde als contact

In veel organisaties is communicatie op orde: taken worden verdeeld, KPI’s geformuleerd, vergaderingen gepland. Maar de lagen daaronder zoals luisteren, afstemmen, durven vertragen, raken vaak ondergesneeuwd. En juist die lagen maken het verschil als de druk toeneemt.

Contact ontstaat niet vanzelf. Het vraagt aanwezigheid, moed en aandacht voor wat er tussen de regels speelt.

De vier niveaus van communicatie in teams

Om écht zicht te krijgen op hoe communicatie in een team functioneert, onderscheiden wij vier niveaus:

• Inhoud – wat er feitelijk gezegd wordt
• Proces – hoe het gesprek verloopt: wie praat, wie zwijgt, wie stuurt?
• Relatie – wat voelbaar is in de onderlinge dynamiek
• Gevoel – wat wordt gevoeld maar niet gezegd

De eerste twee niveaus vormen de bovenstroom. Daar sturen we vaak op bij tegenvallende resultaten: we herschrijven de strategie of sleutelen aan processen. En soms helpt dat.

Maar in veel gevallen speelt er iets anders. Onder de waterlijn. Loyaliteiten die knellen. Onuitgesproken spanningen. Een verlangen naar erkenning. Dat is de onderstroom, en daar ligt vaak de sleutel.

De onderstroom laat zich niet dwingen

Hoe strak je ook stuurt op structuur of cijfers, als het in de onderstroom knelt, wordt dat zichtbaar. In vergaderingen die verzanden. In stille afhakers. In energie die verdwijnt uit de samenwerking.

Wat we vaak zien bij leiders: zodra het ongemakkelijk wordt, ontstaat de neiging tot controleren. Meer grip. Meer focus op de bovenstroom. Maar leiderschap vraagt dan iets anders.

Kun je blijven? Aanwezig zijn? Jezelf reguleren in plaats van het team? Niet weglopen van spanning, maar ruimte geven aan wat gevoeld wordt. Zodat veiligheid kan terugkeren en het team weer in beweging komt.

De echte pijn in teams

Veel leiders voelen het wel: de kleine signalen dat iets niet klopt. De irritaties die zich herhalen. De terugkerende gesprekken die niets veranderen. Die ene teamdag die goed bedoeld was, maar niets heeft losgemaakt.

Of dat overleg waarin je iets raakte, maar het niet kon benoemen. En dus bleef het liggen. Ongenoemd. Ongebruikt. Tot het vastloopt.

En dat jij,  als bewuste leider, MT-lid of directeur, de ruimte zou willen openen, maar niet goed weet hoe. Of met wie.

Op die momenten doet het ertoe wie je als leider bent. En met wie je de juiste stap durft te zetten. 

Secure Base Leiderschap – caring & daring

Onder druk worden de patronen in teams zichtbaar: wie klapt dicht, wie domineert, wie verdwijnt? Hoeveel ruimte en veiligheid is er om eerlijk te zijn, om grenzen aan te geven, om jezelf te laten zien?

Psychologische veiligheid is dan geen ‘soft skill’, maar een voorwaarde om goed te kunnen functioneren én om ieders authenticiteit en unieke bijdrage tot bloei te laten komen.

George Kohlrieser noemt het Secure Base Leadership: het vermogen om als leider veiligheid te bieden (caring) én richting te geven (daring). Niet of-of, maar én-én.

Dat vraagt geen perfectie, maar aanwezigheid. Jezelf kennen. Voelen wat er speelt in de ruimte. En je rol daarin durven pakken.

Zodat je als leider niet alleen resultaten boekt, maar ook een team bouwt dat zich veilig genoeg voelt om te leren, feedback te geven, te groeien en bij te dragen.

“Want pas dan merk je, in alle lagen van de communicatie die er zijn in een team, dat het echt lekker loopt. En nee, daarvoor hoef je geen halve psycholoog te zijn, eindeloze gesprekssessies met elkaar in te plannen (overigens een veel gehoord schijnbezwaar van leiders die dit zelf niet aandurven) want juist in excellerende teams is er zowel sprake van verbondenheid én conflict en worden beoogde resultaten behaald”, zegt Fieke Klaassen, partner Prout

Wat we hierin doen bij Prout

Bij Prout begeleiden we leiders en teams in het ontwikkelen van een stevig fundament voor samenwerking met aandacht voor zowel strategie en structuur, als voor de dynamiek die daaronder ligt.

We helpen zichtbaar maken wat onder de radar speelt: waar het schuurt in de communicatie, waar spanning of terughoudendheid samenwerking belemmert, en waar leiderschap nodig is om beweging te brengen.

Soms is dat in de vorm van een teaminterventie of leiderschapstraject. Soms door het samen openen van een gesprek dat steeds net gemeden werd. En altijd met oog voor effect: veiligheid én resultaat, scherpte én vertrouwen in onze drie kerngebieden:

• Strategie & structuur die klopt bij de opgave
• Samenwerking & leiderschap die gedragen wordt
• Ontwikkeling & groei van mensen, teams en organisatie

Bij een woningcorporatie met stevige vastgoedopgaven werkten we aan resultaatgericht samenwerken tussen afdelingen en in de keten. Op papier klopte het proces. Maar het echte probleem zat in de dynamiek en samenwerking: wie had het eigenaarschap? Waar voelde men zich buitengesloten? Door het bespreekbaar maken van die laag , en het versterken van leiderschap in de afstemming tussen vastgoed, onderhoud en wonen, werd duidelijk wie waarvoor stond, waar verwachtingen botsten, en hoe de samenwerking wél kon gaan lopen. Mét resultaat.

Herkenbaar?

Misschien werk jij ook in een organisatie waar alles aan de oppervlakte klopt, maar waar de energie weglekt en je voelt dat er iets mist. Waar mensen hard werken, maar elkaar net niet raken. Waar de samenwerking schuurt, maar niemand weet waarom.

Laten we samen onderzoeken wat jouw team of organisatie nodig heeft om weer in de juiste flow te komen en resultaat te halen. 

Neem gerust contact met ons op. We denken graag met je mee.

Volg Prout op LinkedIn voor meer inzichten over leiderschap, samenwerking en organisatieontwikkeling.